20 Mart Dünya Uluslararası Çocuk ve
Gençlik Tiyatrosu Günü ve 27 Mart Dünya Tiyatrolar günü yaklaşırken,
Mimesis Çocuk Gençlik Tiyatrosu/Drama bölüm editörü olarak alana dair
görebildiğim gelişmeleri yazmak istiyorum. Bugünkü yazımda takip
edebildiğim kadarıyla bazı gelişmeleri vurgulamak istiyorum.
17-18 Mart Çocuk ve Gençlik Tiyatrosu Çalıştayı
İlk olarak önemli bir gelişmeyi de haber
vermek istiyorum. Assitej Türkiye Merkezi 17-18 Mart tarihlerinde
Ankara’da “Çocuk ve Gençlik Tiyatrosu” çalıştayı düzenleyecek. 1990
sonrasında Alaçatı, Kocaeli, İstanbul ve Ankara’da yapılan
çalıştaylardan sonra, beşinci önemli etkinliklerden birisi olacak 17-18
Mart çalıştayında dört tartışma başlığı öne çıkıyor.
- Çocuk ve gençlik tiyatrosu metinlerinde biçim- içerik sorunsalı
- Çocuk ve gençlik tiyatrosu uygulamalarında sahnelemede yaşanan sorunlar
- Gösterimlerin seyirciyle buluşmasında yaşanan sorunlar
- Çocuk ve gençlik tiyatrosunda akademik çalışmalarla, sanatsal çalışmaların buluşmasında yaşanan sorunlar
Çalıştay ile ilgili detayları hem
Assitej Türkiye Merkezi kurumsal web sayfası, hem de Mimesis
sayfalarından takip edebilirsiniz. Çalıştaya maksimum katılımın
sağlanması için hem tiyatro yayıncılarının, hem de bu alanlarda çalışma
yapanların destek vermesi gerektiğini düşünüyorum. Yukarıdaki
başlıklarda yapılacak tartışmalar, Türkiye’deki çocuk-gençlik tiyatrosu
alanına dair güncel durumu görebilmemiz açısından son derece önemli
olacaktır. 20 milyon çocuk ve genç izleyici potansiyelinin olduğu bir
ülkede, çalıştay vasıtasıyla hem olumlu gelişmeleri, hem de yaşanan
ciddi sıkıntıları bir kez daha güncel olarak görmüş ve belgelemiş
olacağız.
İBBŞT Çocuk Şenliği ve Genç Günler Organizasyonu
İBBŞT geçtiğimiz yıl yapılan
operasyonlar sürecinde, tiyatro kamuoyunda belki de en çok tartışılan
kurumlardan birisi olmuştu. İBBŞT’nin çocuk birimi bana kalırsa kurumun
en üretken birimi olarak çalışmalarını sürdürüyor. İBBŞT’nin çocuk
birimi gerek ulaştığı seyirci sayısı, gerekse de nitelikli üretimleriyle
İstanbul’daki çocuk-gençlik tiyatrosu açısından önemli odaklardan
birisi. Betül Kızılok Bavli liderliğinde yürüyen birimin, 2012-2013
prodüksiyon döneminde 20 tane çocuk tiyatrosu oyununu repertuardan
tutuyor olmasının önemli olduğunu düşünüyorum. Örneğin çocuk tiyatrosu
üretkenliği anlamında Devlet Tiyatrosunun performansının oldukça düşük
olduğu söylenebilir. Ankara dışındaki illerde, repertuarda olan çocuk
oyunu sayısı 3’ü geçmemektedir.
Detaylı inceleme ve karşılaştırma için http://www.devtiyatro.gov.tr/programlar.html ve http://www.ibb.gov.tr/sites/sehirtiyatrolari/tr-TR/Sayfalar/TiyatroSezonuCocukOyunlari.aspx linklerine bakılabilir.
İ
BBŞT Çocuk Birimi bu yıl 22-28 Nisan
tarihlerinde 29.’uncu düzenlenecek Çocuk Şenliği’ne hazırlanmaktadır.
Tamamı ücretsiz olarak gerçekleştirilen; oyun gösterimleri, atölyeler,
söyleşiler ve gösterilerle İstanbul’un farklı bölgelerinde yapılacak
etkinliklerle kapsamlı bir programla yapılan etkinliklerin oldukça
önemli olduğunu söylemeye sanırım gerek yok. Takip ettiğim kadarıyla son
yıllarda organizasyon, seyirci ve bütçe konusunda İBBŞT Çocuk Şenliği
bazı önemli sorunlar yaşıyor. Seyirci sorununu aşmak için, devlet ve
özel okullarla bağlantıya geçilmesi gerektiğini düşünüyorum. Ancak bunun
için, İBBŞT çocuk biriminin dışa dönük iletişim kanallarını artırması
ve kendi dışındaki kurumlarla daha fazla bağlantıya geçmesinin önemli
olduğunu düşünüyorum.
İBBŞT Genç Günler organizasyonu
hatırlanacağı üzere geçen yıl protestoların gölgesinde yapılmış ve
birçok üniversite tiyatrosu grubu etkinlikten çekilmişti. Bu yılki
organizasyon davet mektubuna bakıldığında, hem üniversite hem de lise
tiyatroları düzeyinde etkinliklerin olduğu görülebilir. Detaylı bilgi
için http://www.ibb.gov.tr/sites/sehirtiyatrolari/tr-TR/Sayfalar/GencTiyatro.aspx
linkine tıklayınız. Telif hakları konusunda yürüttüğü eylemlilik
sürecini sürdüren üniversite tiyatrolarının Genç Günler organizasyonunu
gündemlerine almasının da önemli olduğunu düşünüyorum.
Çocuk Gençlik Tiyatrosu Yayıncılık Alanı
15 Nisan 2010 tarihinde yayın hayatına
başlayan Mimesis Sahne Sanatları portalinin rakamsal istatistiklerine
göre, sitenin en fazla okunan 10 başlık içerisindeki beş başlığı
çocuk-gençlik alanıyla ilgili. Mimesis Çocuk-Gençlik Tiyatrosu/Drama
bölümü, birçok kişinin de belirttiği üzere şu anda Türkiye’nin en
kapsamlı alan yayıncılığını yapan internet yayını durumunda. Öne çıkan
başlıklar çocuk-gençlik tiyatrosu oyun metinleri, drama örnekleri ve
çocuk-gençlik tiyatrosu ana sayfası. Rakamlar aslında Türkiye’de eğitim
ve çocuk-gençlik alanındaki aydınlanma faaliyetlerine duyulan ihtiyacı
ve bir o kadar da bu alanda yapılan araştırmacı-aydınlanma
faaliyetlerinin eksikliğini gösteriyor. Özelikle de bilgi ve içerik
paylaşımına dayalı araştırmacı yazılara ve derlemelere olan ihtiyaç ve
talep oldukça fazla.
Ancak oldukça ilgi ve talep gören bir
alanda ciddi yazar ve araştırmacı sıkıntısı yaşandığını da belirtmem
gerekiyor. Çocuk gençlik alanıyla ilgili düzenli yazı üreten kişi
sayısının oldukça az olduğunu da belirtmek isterim. Benim ve Ceren
Okur’un çabalarıyla bugüne kadar yürüttüğümüz bölüm, iki kişinin
çabasının bile ne kadar önemli olabileceğini gösterdi. Örneğin sevgili
Ceren Okur’un kişisel programı nedeniyle bir süredir aramızda olmayışı,
sayfamızdaki oyun eleştirisi alanını zayıflattı. Türkiye’de çocuk
tiyatrosu alanında eleştiri yazısının yok denecek kadar az olmasını bir
sorun olarak düşünmek gerekiyor. Çünkü üretimi yapılan oyunlara dair,
popülist olmayan nitelikli eleştiri yazılarının yazılması, nitelikli
çocuk tiyatrosu derdi olanlar için oldukça önemlidir. Maalesef çocuk
tiyatrosu yapanlar birbirlerinin oyunlarına dair eleştiri kültürü
geliştirmek istemiyor olabilir. Sahne Dergisi’nde çıkan yazılar dışında,
çocuk gençlik tiyatrosu alanındaki eleştiri yazılarını çok sık
göremiyoruz maalesef.
Eleştiri kültürünün olumlu anlamda
seyrettiği bir platform ise Bursa Uluslararası Çocuk ve Gençlik
Tiyatrosu festivalidir. Festival kapsamındaki tüm oyunlar için, aynı gün
içinde tartışma toplantılar organize edilmektedir. Assitej Türkiye
Merkezi’nin katkısı ile organize edilen bu toplantılar bugüne kadar
Mimesis sayfalarından yayınlanmıştır.
Ayrıca çocuk ve gençlik tiyatrosu
alanında haber ve duyuru anlamında bile internet tiyatro yayınlarının
oldukça zayıf olduğunu belirtmek gerekiyor. Örneğin bir araştırmacı
Türkiye’deki çocuk tiyatrosu üzerine tarama yapsa reklam-duyurular hariç
az sayıda kaynağa ulaşabilir. Türkiye’de akademi dünyasında,
çocuk-gençlik tiyatrosu üzerine yazan çok az kişi olduğu için ve
dijitalleşmeye ayak uydurulması gerektiği için kaynaklara ulaşmak iyice
zorlaşmaktadır.
Yeni Prodüksiyonlar ve Etkinlikler
Bu sene yeni gösterime
giren çocuk ve gençlik oyunları arasında İBBŞT’nin Kedi ile Palyaço,
Akbank Çocuk Tiyatrosu’nun İçerisi-Dışarısı, Sahne Hal’den Cadılar,
Antalya Devlet Tiyatrosundan Tıngır Mıngır Ülke, İzmir Tarla Faresi
Tiyatrosunun Kırmızı Erik Çekirdeği, Tiyatro Tempo’nun Bavuldaki
Hayatlar ve Tiyatro Boğaziçi’nin Musahipzade ile Temaşa adlı
prodüksiyonları dikkat çekmektedir.
Drama alanında ise
Çağdaş Drama Derneği’nin Trabzon uluslararası buluşması, Terakki Vakfı
Okulları’nın düzenlediği 2. Yaratıcı Drama Köprüsü Sempozyumu ve OYTAD
bünyesinde başlatılan yaratıcı drama liderliği kursları güncel
gelişmeler olarak karşımıza çıkıyor. 4. Doğa Koleji Tiyatro Şenliği:
Yarışma Değil Buluşma ise, 13-17 Mayıs tarihleri arasında İstanbul’un
farklı noktalarında yapılacak.
20 Mart Dünya Uluslararası Çocuk ve
Gençlik Tiyatrosu Günü ulusal bildirisi bu yıl oyun yazarı ve yönetmen
Burhan Akçim tarafından yazıldı. Uluslararası bildiri ise, İngiliz oyun
yazarı ve şair Michael Morpurgo tarafından kaleme alındı.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder